Sự khiêm nhường và giản dị thu hút người nghe

Đức Giáo Hoàng Phanxicô hành động giống như một linh mục làng quê: không theo trình tự của chương trình qui ước cũng như bản thảo. Ngài ôm chầm các Hồng Y anh em, leo lên xe buýt đi chung, vuốt ve con chó và kể những câu chuyện vui, v.v…

Câu châm ngôn: "Đường nào cũng dẫn đến La Mã" thật đúng cho những ngày vừa qua khi Hồng Y Jorge Mario Bergoglio của Buenos Aires đắc cử Giáo Hoàng. Hàng ngàn người chạy vội vàng và chen lấn đến Quảng trường Thánh Phêrô vào tối thứ tư và Chúa nhật. Thế giới đang hướng mắt đổ dồn về phía Giáo Hoàng mới.

Lời cầu kinh "Angelus" - "Sứ Thần của Chúa", lời cầu nguyện truyền thống của Giáo Hội nói về việc Truyền Tin cho Đức Trinh Nữ Maria đã làm cho hơn 150.000 người muốn đến hướng mắt lên cửa sổ của ĐGH Phanxicô để nhìn thấy Ngài lần đầu tiên đọc lời kinh này trong cương vị Giáo Hoàng vào lúc 12g Chúa nhật, 17.3.2013. Thị trưởng thủ đô Rôma, ông Gianni Alemanno nói rằng con số lên đến 300.000 người hiện diện trong hôm nay. Nhìn vào biển người đúng là không đếm được chính xác: chỉ là người và người.

Không có khó khăn cho lắm để phải nói về một kỷ nguyên mới. Từ ngày được công bố "Habemus Papam" vào tối thứ tư, 13.3.2013 Hồng Y Jorge Mario Bergoglio là người kế vị thứ 266 của Ngôi Tòa Phêrô thì không có ngày nào trôi qua mà chẳng có bao tin tức sốt dẻo nói về ĐGH Phanxicô: ĐGH của người nghèo, tay cầm bó hoa rất đơn sơ dâng Đức Mẹ như một đứa trẻ thường làm, chính ngài đi trả tiền khách sạn, thay vì đi xe riêng an toàn thì leo lên xe buýt đi chung với các vị Hồng Y khác, vừa kể chuyện vừa chỉ tay vào đầu mình, thay vì đi vào cổng chính Đền Đức Bà Cả thì đi vào cổng phụ của nhà mặc áo, vẫn đi đôi giày đen đơn sơ, vuốt ve con chó trước mặt các nhà báo, thích người bạn gái hàng xóm lúc tuổi thơ, một nửa lá phổi bên phải đã phải cắt đi trong thời tuổi trẻ, người mê đá bóng và điệu nhảy Tango truyền thống Á Căn Đình, người giám mục qùy xuống hôn chân của các trẻ em bệnh Aids, tự nấu cơm cho mình, thay vì ở trong nhà cao cửa rộng của Tòa Giám Mục Buenos Aires thì ngài chọn căn hộ nhỏ chỉ có 2 phòng, v.v…

Những hình ảnh miêu tả như thế thì ĐGH Phanxicô chính là hiện thân của một linh mục làng quê, như Thánh Giáo Hoàng Piô X, cách đây 100 năm đã sống và quyết định cho trẻ em ở độ tuổi 10 là đủ trưởng thành để Rước Lễ Đầu. Câu hỏi được nêu ra có thể ĐGH Phanxicô cho rút độ tuổi xuống nữa không?

Khác với người tiền nhiệm của ĐGH Phanxicô, hôm sáng thứ bẩy với cuộc họp báo với hàng ngàn nhà báo, ký giả đến từ 81 quốc gia khác nhau tại đại thính đường Phaolô VI, người ta thấy Ngài đi đôi giày đen rất đơn sơ, trông chẳng phù hợp với ngôi vị Giáo Hoàng. Đối với ngài giây phút quan trọng là gặp gỡ và trao đổi thân tình. Tính thân thiện, gần gũi làm đánh động giới truyền thông với câu nói thật đơn giản "Anh em làm việc tốt lắm!" Hình như khán gỉa không chờ đợi những tư tưởng cao siêu do ngài nói ra.

Những công việc trong Giáo Hội thực sự không phức tạp hơn những gì của thế giới, ĐGH đã nói với họ vui vẻ. Nhưng công việc đưa đến một hướng nội tâm khác. Giáo hội không phục vụ cho chính trị, nhưng cho tâm linh, bởi vì trong Giáo Hội nói về Dân Chúa: Dân Thánh của Thiên Chúa, có Chúa cùng đồng hành qua các thời đại. Không phải Giáo Hoàng mà chỉ có "Chúa Kitô là Mục Tử của Giáo Hội". Đức Kitô là trung tâm và là điểm tham chiếu cơ bản. Điểm quan trọng này ĐGH Phanxicô muốn cho giới truyền thông nhận ra sự khác biệt giữa trần thế và Giáo Hội.

Một cuộc họp báo trở thành một buổi kể chuyện từ một người có năng khiếu như ĐGH Phanxicô đã làm cho thính đường yên lặng lắng nghe về câu chuyện đặt tên PHANXICÔ cho mình: "Từ từ thấy nguy hiểm vì phiếu bầu cho mình gia tăng thì trong đầu (dùng ngón tay chỉ vào trán) chỉ nghĩ đến "người nghèo, người nghèo" thì liên tưởng đến Thánh Phanxicô Assisi. "Thánh Phanxicô là người hòa bình và của người nghèo". Chỉ bấy nhiêu ĐGH Phanxicô đã thu hút được giới truyền thông.

Vào sáng Chúa nhật, 17.3.2013 ĐGH Phanxicô đâng thánh lễ Chúa nhật 5 Mùa Chay tại nhà thờ Thánh Nữ Anna, đây là thánh lễ đầu tiên của Giáo Hoàng Phanxicô cho giáo dân trong nội thành Vatican cũng như cho các cư dân của khu phố Borgo gần nội thành. Sau thánh lễ ĐGH Phanxicô đã mời cha Gonzalo Aemilius, một linh mục trẻ của Uruguay tiến lên phía trước. Cha Gonzalo đang sinh hoạt cho giới trẻ và có chương trình đi tìm các trẻ bụi đời ngoài đường phố. Cho những đứa trẻ bụi đời này ĐGH mời gọi Cộng Đoàn cầu nguyện cho họ. Điều ngạc nhiên và vui thích cho giáo dân là ĐGH Phanxicô sau thánh lễ đi xuống cuối nhà thờ giã từ từng người như một cha làng quê ở Buenos Aires. Ngài cũng không có kháng cự khi giáo dân ôm chầm và hôn ngài. Thật cơ cực cho nhân viên an ninh bảo vệ vì trước đó họ không có kiểm soát an ninh vào cửa cho mọi người, thật nguy hiểm nếu có cớ sự gì xảy ra. Điều này ĐGH Phanxicô cũng vô tư chẳng để ý tới nữa.

Sau đó lúc 12 giờ ĐGH Phanxicô đọc kinh Truyền Tin trước 150.000 chen kín Công trường Thánh Phêrô. Lời chào đã có hơn 30 năm nay như "Carissimi fratelli e sorelle" (Anh chị êm rất thân mến) do ĐGH Gioan Phaolô II luôn dùng và "Cari fratelli e sorelle" (Anh chị em thân mến) của ĐGH Bênêđictô XVI thì ĐGH Phanxicô lại chào theo một khuôn khổ rất đơn giản chỉ có "fratelli e sorelle". Lúc này ngài nhìn xuống công trường và khẩn khoản mọi người hiện diện cũng toàn thể nhân loại: "Thế giới không thể tồn tại mà không có lòng thương xót của Thiên Chúa". Và Đức Trinh Nữ Maria đã mang Lòng Thương Xót này cho chúng ta như bồng một Thơ Nhi trong vòng tay của mình.

Lời chào thông thường với nhiều ngôn ngữ khác nhau vào cuối bài chia sẻ Lời Chúa ĐGH Phanxicô đã loại bỏ hoàn toàn. Ngài chỉ dùng duy nhất tiếng Ý và hình như tất cả mọi người đều hiểu ngài muốn nói gì. Một nhà báo còn vui miệng nói thêm nếu ĐGH Phanxicô nói bằng tiếng Tàu thì mọi người cũng hiểu luôn.

Lm. Paul Phạm Văn Tuấn