Tản mạn một chuyến đi thăm trại Phong Quỳnh Lập ở Nghệ An

 

 

Quỳnh Lập, Nghệ An - Ba giờ sáng ngày 25, tiếng đồng hồ báo thức kêu giục giă tôi bật ḿnh tỉnh dậy nuối tiếc giấc mơ đang dở dang. Nhanh chóng cho những thao tác cần thiết rồi xuống mở cửa. Đúng 3giờ 30 phút chiếc xe 16 chỗ cùng với anh Ḥa “Ḿ Tôm” đă đậu ở sân nhà thờ phố Hàng Bột. Đây là chuyến đi cuối cùng trong 5 chuyến đi thăm trại phong của Mùa Chay và Phục Sinh 2012, chẳng mấy chốc những thùng ḿ tôm và nước mắm nhanh chóng được chuyển lên xe.

 

4 giờ 15 phút xe chúng tôi chuyển bánh, khởi  đầu cho một ngày mới, đích đến của chúng tôi là Trại Phong Quỳnh Lập thuộc huyện Quỳnh Lưu  - Tỉnh Nghệ An cách Hà Nội 230 cây số. Đây là trại phong xa nhất trong những lần tôi đă được đi. Đoàn chúng tôi gồm có 3 Soeur, Anh Ḥa và 7 chị em đệ tử Ḍng Thánh Phaolô Hàng Bột – Hà Nội và tất nhiên không thể thiếu anh tài xế. Theo thường lệ chỉ sau vài phút chuyển bánh th́ những lời kinh dâng ngày và cầu b́nh an cho chuyến đi được cất lên, mặc dù chưa tỉnh ngủ nhưng chúng tôi vẫn cố gắng mở to đôi mắt để đọc kinh cho sốt sắng. V́ dậy sớm nên sau đó ai nấy lại ch́m vào giấc ngủ. Ngủ được một giấc khá dài, có lẽ qua 5 tiếng đồng hồ tôi đă bị đánh thức bởi những tia nắng mới dọi qua cửa kính. Mở mắt ra th́ thấy trước mặt tấm bảng chỉ dẫn Trại Phong Quỳnh Lập, Nghệ An cách 7 cây số, thật là mừng v́ cả đoàn lúc đó đang hoang mang chưa định vị được điểm đến.

 

Giống như những nơi khác, Trại Phong Quỳnh Lập nằm ở nơi xa dân và gần những núi đá, men theo triền núi, và thật là tiếc nếu tôi không tỉnh dậy ngắm nh́n v́ hiếm có cảnh đẹp thiên nhiên như vậy. Một con đường uốn lượn cong cong được rải đá rất nhẵn, hai bên là những ngọn núi đá trùng trùng điêp điệp với những đồi thông và phi lao xanh mơn mởn đang đua nhau đâm ra những chồi non xanh biếc và dường như chúng cũng đang vẫy chào đoàn chúng tôi. Đi xa hơn một chút một chiếc cổng trào lớn và trông khá kiên cố với ḍng chữ “Lương Y Phải Như Từ Mẫu” khiến chúng tôi càng thêm yên tâm về hướng đi của ḿnh. Không bao lâu một ngôi làng nhỏ với những người dân không mấy lành lặn ở trước mắt chúng tôi. Tới nơi rồi! Trại Phong Quỳnh Lập.

 

Trại Phong Quỳnh Lập được xây dựng từ những năm 1957, nhưng có thể đă được tu sửa nên rất khang trang và thoáng mát. Tai đây có 240 bệnh nhân trong đó có 28 bênh nhân nặng có hộ lư chăm sóc mọi sinh hoạt.

 

Xe dừng tại nơi tạm gọi là nhà văn hóa của làng. Từ đầu  đường vào đến đây tôi thấy các cụ từ những tổ ấm riêng của ḿnh đi ra hội trường với vẻ mặt háo hức và niềm nở. Một số cụ đă ngồi chờ sẵn v́ được báo trước sự có mặt của chúng tôi, tiếng thông báo của ban tổ chức cùng tiếng gọi nhau í ới của các tổ khiến tôi có cảm giác giống một hợp tác xă ngày xưa, nhộn nhịp như có đoàn văn công về tŕnh diễn. Người ra đón chúng tôi đầu tiên đó là Soeur Lài thuộc hội Ḍng Mến Thánh Giá Vinh c̣n rất trẻ và cũng khá nhanh nhẹn. Soeur niềm nở tiếp đón và bầy tỏ ḷng biết ơn với đoàn v́ đă nhớ đến gia đ́nh Phong xa xôi này. Nh́n quang cảnh xung quanh tôi thấy sự ấm cúng của một ngôi làng với những gia đ́nh nho nhỏ, người bệnh ở một ḿnh hay may ra th́ có hai ông bà với nhau nhưng nó không lạnh lẽo đơn côi như tôi tưởng. Các Cụ cười nói râm ran. Dưới cái nắng mới  trông các cụ khỏe mạnh và yêu đời quá. Quà tặng các cụ là 1 thùng ḿ tôm, 1 chai nước mắm, 500g thịt lợn mà chúng tôi đă nhờ Soeur Lài chuẩn bị trước xẻ thịt 3 con lợn. Với món quà tuy không lớn nhưng tôi nhận ra được niềm hạnh phúc trong mắt và trên môi các cụ khi được các Soeur trao quà. Tôi cảm nhận niềm vui đâu phải từ những ǵ quá lớn lao. Thế nhưng từ những ǵ rất giản đơn và bé nhỏ mà nhiều khi tôi kiếm t́m hạnh phúc xa xôi quá và chẳng khi nào thấy là đủ cả.

 

Tranh thủ lúc mọi người đang phát quà tôi tâm sự với Bác L, 52 tuổi quê ở Gia Lâm Hà Nội tôi thấy thắc mắc tại sao nh́n Bác cũng khá lành lặn mà cũng ở trong này.  Được dịp, Bác thổ lộ. Khi 11 tuổi bị phát hiện có dấu hiệu bị phong Bác được đưa vào đây v́ bệnh chỉ ở mức độ nhẹ nên sau mấy tháng Bác được các Bác sĩ cho tại ngoại những tưởng sẽ được xum vầy bên gia đ́nh, nào ngờ v́ ư thức xă hội c̣n kém, Bố Mẹ đều đă mất, Anh Chị Em trong gia đ́nh và làng xóm không đón nhận. Chẳng c̣n đau khổ nào cho bằng bị chính những người thân yêu ḿnh ruồng bỏ, hơn nữa cũng v́ Bác mà 2 chị không thể lập gia đ́nh được v́ nhà có người bị hủi. Đau khổ đến mức tột cùng Bác đành quay trở lại trại và xin nhập cư ở đó cho đến nay, sau này lập gia đ́nh với Bác M, người cùng trại và hoa trái là được 2 người con. Với nét mặt phấn khởi, Bác khoe, giờ đây 2 con của Bác đă lớn và rất thành đạt, cả 2 đều là công chức nhà nước. Bây giờ có cháu nội cháu ngoại xum vầy và hơn nữa gia đ́nh cũng đă bớt mặc cảm, thỉnh thoảng có vào thăm hay gọi điện, nên Bác được an ủi rất nhiều.

 

Chia tay Bác với lời chúc mừng, chúng tôi theo Soeur Lài đi thăm 28 cụ bị bệnh nặng nhất. V́ thời gian có hạn nên chúng tôi không thể tṛ chuyện với các cụ lâu được. Bước vào nhiều pḥng tôi thấy ảnh Đức Mẹ và cây Thánh Giá ở đầu giường của nhiều cụ, đó là dấu chỉ của niềm tin. Ḷng  tôi như thấy gần gũi thân thiện, bởi ở đâu c̣n đức tin, ở đó có t́nh yêu và b́nh an. Nếu chưa một lần đến trại phong chắc có lẽ tôi cũng bị sốc bởi h́nh dạng của các cụ. Có những cụ ngồi nói chuyện với tôi mà đôi mắt như hai cục than đang nung đỏ. Chẳng thấy được ǵ, nhưng miệng vẫn thoăn thoắt kể cho tôi nghe về con cháu ở quê nó lên thăm và cho những ǵ. Thêm vào đó cụ dường bàn tay chẳng c̣n, chân th́ thiếu mà cũng cố vươn ra chào, cám ơn và cười với tôi một cái. Tuy răng không c̣n mấy chiếc nhưng nụ cười đó giống như mùa thu tỏa nắng vậy. Thật là dịp tốt cho tôi khi được đến nơi đây. Ấn tượng hơn cả với tôi là cụ Phạm Đức Mềm năm nay 83 tuổi Quê ở Vĩnh Phúc, Hà Nội. Vừa thấy chúng tôi cụ chào các Sơ và bắt đầu mở tài sản tinh thần của ḿnh ra cho chúng tôi xem: đó là một tập thơ do chính cụ sáng tác. Đáp lại ḷng hiếu khách của cụ chúng tôi chăm chú  nghe cụ đọc thơ và ḥa nhịp t́nh tính tang với cụ trong giai điệu bài hát “Soeur ơi  Soeur ở đừng về”. Thấy đôi mắt cụ ngấn lệ v́ hạnh phúc tôi cũng không khỏi bồi hồi, sau đó cụ lại kể cho chúng tôi nghe về giấc mơ cụ được gặp Đức Mẹ và ngày hôm sau cụ đă sáng tác bài thơ Mẹ Về Bên Con:

 

Mẹ Về Bên Con

 

Nửa đêm Hai Bốn Tháng năm,

Con nằm mơ thấy Mẹ về bên Con.

Bên Con Mẹ đứng trông hoài,

Con nh́n lên Mẹ nét Ngài xinh xinh.

Mẹ ơi, Mẹ Đấng nhân lành,

Trang phục màu trắng trên ḿnh gió bay.

Mẹ về chẳng nói con hay,

Con đâu có biết Mẹ nay về cùng.

Lại thêm có sự lạ lùng,

Bạch Xà cũng hiện về cùng Mẹ ơi.

Con đang muốn nói đôi lời,

Th́ ôi! Lại có ông già nói ngay.

Đức Mẹ là chính Ngài này,

Bạch Xà nghe vậy cúi ngay lậy chào.

Con mừng, mừng rỡ biết bao,

Thiên đàng Mẹ đă bay vào cơi tiên.

Ngước nh́n theo Mẹ bay lên,

Nh́n xuống dưới đất chẳng quên Bạch Xà.

Bạch Xà cùng với ông già,

Hóa thân theo Mẹ chẳng mà thấy chi.

Dầu dầu con chẳng biết ǵ,

Giật ḿnh tỉnh dậy biết th́ chiêm bao.

Mẹ ơi! Con biết nói sao?

Một lời chưa được lạy chào cúi xin.

Bây giờ Mẹ ở cơi tiên,

Bồng Lai nơi ấy con xin lạy chào.

Xin tha con dại hỗn hào,

Người trần mắt thịt tâm hồn tối tăm.

Mẹ như ánh sáng trăng rằm,

Thứ tha con dại tối tăm ngu đần.

Cúi xin lạy Mẹ ngàn lần,

Cứu giúp con được mọi phần thảnh thơi.

Cho Con, Con được làm người,

Sáng ḷng thờ Chúa Ba Ngôi vững vàng.

Cúi xin Đức Mẹ cao sang,

Thương Con, Con được đàng hàng hơn xưa.

Cám ơn Chúa Mẹ vô bờ,

Thương con bất hạnh chẳng giờ đáng quên.

Gia đ́nh con được b́nh yên,

Ấm no hạnh phúc ngày thêm đàng hoàng.

 

Tuy chỉ c̣n một mắt, tay th́ run nhưng nh́n sâu vào trái tim cụ tôi cảm nhận được một đức tin mạnh mẽ, đức tin ấy như ngọn hải đăng giúp cụ thấy được ánh sáng để vượt qua những đêm tối của cuộc đời. Hạnh phúc với cụ lúc này không chỉ ở những phần quà chúng tôi mang đến nhưng là ở sự lắng nghe và thấu hiểu. Tôi không có nhiều thứ để cho nhưng tại sao tôi lại không nghĩ rằng ḿnh có thể trao tặng người khác 5 - 10 phút thôi để lắng nghe và san sẻ nhỉ? Qua đó chúng ta sẽ hiểu nhau hơn và dễ mở ḷng với mọi người hơn.

 

Mặc dù không muốn nhưng chúng tôi vẫn  phải nói lời chia tay với cụ v́ đă đến giờ về rồi. Như một lời nhắn nhủ cụ lại hát Sơ ơi, Sơ nhớ lại đến nhé.

 

Rời nơi đây mà ḷng bao nỗi ưu tư, không biết bao giờ tôi có dịp được trở lại đây? Ngẫm đời, ngẫm người và ngẫm ḿnh. Đúng là đi một ngày đàng học một sàng khôn, nếu không đến những nơi như thế này nhiều khi tôi thấy đời ḿnh khổ quá, thiếu thốn quá và cũng chán quá v́ chẳng bao giờ thỏa măn với chính ḿnh. Đâu có biết rằng c̣n có nhiều cuộc đời bất hạnh hơn ḿnh mà họ vẫn sống vui, sống khỏe và có ích. Từng nhân vật trong trại Phong cứ ẩn hiện trong tôi với những suy tư.

 

Tôi khâm phục sự dấn thân của hai Sơ đang phục vụ nơi đây: tuổi c̣n trẻ, đẹp đang dệt đời ḿnh với bao mộng ước, nhưng lại t́nh nguyện gửi đời nơi rừng núi hẻo lánh này, chấp nhận sống với bệnh nhân để giúp đỡ, san sẻ xoa dịu những nỗi đau cuộc đời.

 

Đă gần 2 năm nay nhà ḍng chúng tôi hợp tác với anh chị Ḥa, một gia đ́nh trẻ nhiệt tâm đi thăm viếng bệnh nhân Phong và Cộng Đoàn Công Giáo Việt Nam tại Bắc Đức, và mới đây được sự hỗ trợ thêm từ giáo xứ Khiết Tâm Mẹ ở Lincoln, Hoa Kỳ để tổ chức những chuyến đi uy lạo thăm viếng các bệnh nhân Phong ở miền Bắc. Nh́n lại tôi tự hỏi v́ sao có những người để tâm và giúp đỡ bệnh nhân Phong như các Sơ đang phục vụ bệnh nhân, như anh chị Ḥa và các ân nhân xa gần. Tôi ṭ ṃ t́m hiểu động lực nào đă giúp họ hăng say đến vậy? Nh́n họ, phải chăng đó là những khuôn mặt sống động đang phản chiếu của Đức Kitô hiện hữu trong thời đại hôm nay. C̣n chúng tôi những người trẻ đang chập chững bước vào con đường ơn gọi, tự nhủ ḿnh phải sống sao cho xứng với ơn mà Người đang kêu gọi chúng tôi.

 

Màn đêm đă buông xuống, xe chúng tôi về đến Hàng Bột, chiếc cổng lớn mở ra đón chào mọi người lúc ấy đă là 22 giờ khuya. Kết thúc một ngày thật dài nhưng tràn ngập cảm nghiệm yêu thương.

 

Bồ Câu Trắng Hàng Bột